Finissage tentoonstelling Lieven Dermaut en Jan Dewilde

Wat zouden we zijn zonder kunst?
Antwoord: Als je àlle kunst, op àlle vlak, doorheen de eeuwen en culturen, wegdenkt…. dan zou leven op zijn zachtst gezegd véél minder boeiend zijn. Kunst staat voor schoonheid, uitdaging, verbeelding, inspiratie, authenticiteit, vernieuwing, bestuiving, ontwikkeling, levensexpressie…

Wat zouden we zijn zonder water?
Antwoord: Dood! Helaas bestaat er hiervoor geen zachter antwoord. Water staat voor leven, voor drinken, voedsel, hygiëne, medische zorg, ontwikkeling, voortbestaan…

Vanwaar deze vragen?
Indien u dit blog al een tijdje volgt bent u helemaal mee met de ernstige droogteproblemen waarmee we kampen in Central Gonja, Northern Ghana, mijn tweede thuisstreek. Om die reden zijn we samen met de universiteit van Tamale een groot watereservoir voor 10.000 m³ water aan het bouwen op de rivier Lee, met als doel water opsparen voor tijdens het droogteseizoen. In de 2de fase installeren we een irrigatiesysteem waarmee we nieuwe boslandbouwprojecten kunnen initiëren voor vrouwen en ook een oppomp- en filtersysteem voor drinkwater.
We zijn met de bouw van de dugout (zo heet dit soort reservoir in lokale waterschapstermen) al heel goed opgeschoten, maar ik zou liegen als ik zeg dat alles van een leien dakje loopt. Iedereen met enige werkervaring in Afrika zou trouwens mijn leugen doorhebben! Gelukkig is er Fuzzy, mijn nummer één topmedewerker, die zowel over onstuitbaar doorzettingsvermogen als on(be)begrijpbare toverkracht beschikt, en zelf heb ik 26 jaren Ghana-ervaring, een heel waardevol belevingsparcours van vallen en opstaan.  Dit komt dus in orde, ik hou u op de hoogte!

De financiële kant van de zaak is echter volledig mijn terrein, toch wat de betaalkant betreft! Of anders gezegd: ik zorg voor de nodige fondsen om dit levensnoodzakelijke werk te kunnen uitvoeren.  Zo zijn het Wereldhuis en de mondiale raden van Kortrijk en Harelbeke alvast sponsors.
Kunstenaars Jan Dewilde en Lieven Dermaut die momenteel exposeren in het André Demedtshuis in Sint-Baafs-vijve, doneren de volledige opbrengst van de tentoonstelling voor het waterproject! Ook het André Demedtshuis zelf doet een duit in het zakje en vraagt slechts 10% commissie in plaats van hun gebruikelijke 20%.  We zijn zeer dankbaar, iedere euro telt!

Op zondag 28 april houden we de finissage!  Een feestelijk moment van ontmoeting met een drankje, live gitaarmuziek en vooral prachtige authentieke kunst! Wilt u al altijd  “een Dermaut” of  “een Dewilde” in uw huiskamer, badkamer, hall of praktijkruimte? Voor een bedrag vanaf 50 euro investeert u zowel in water als in kunst! Maar ook zonder investeringsdrang bent u uiterst welkom op deze bijzonder inspiratievolle tentoonstelling.

Hartelijke groeten,
Christine

André Demedtshuis Sint-Baafsvijve, nog op 20, 21 en 27 april met de finissage op zondag 28 april, telkens van 14u. tot 18u.
www.lievendermaut.be
instagram Jan Dewilde 237

Vergeet nooit de voorouders…

De uitgebreide voorbereidende werken voor het waterreservoir werden door de professor en zijn team (een geoloog, een topoloog, water- en bodemdeskundigen) voortreffelijk uitgevoerd. Het resultaat van de plaatsbezoeken en boringen werd in een reeks hele mooie professionele technische tekeningen gegoten. Jawel, je kan ook iets mooi vinden waar je niet veel van begrijpt!

Nu kon het echte werk beginnen. Eerst de locatie vrijmaken met een bulldozer en vervolgens zo’n 10.000m³ beginnen uitgraven.
Toen Fuzzy de aftandse bulldozer zag waarmee dit zware werk zou worden uitgevoerd, zonk de moed hem in de schoenen. Onze grootste vrees, dat de ondernemer waarmee de professor per se wou samenwerken op de proppen zou komen met materiaal waarmee indertijd onze E3, onze E10 èn het Albertkanaal werden aangelegd, om vervolgens als oud ijzer te zijn opgekocht en per container naar Afrika verscheept om tegen grof geld te worden verkocht, leek waarheid geworden.
De bulldozer zelf kon niet praten, maar de professor verzekerde ons: ‘The body looks dead, but the heart is very much alive!’
De bulldozer werd naar de locatie gereden en na 2 dagen en nachten sleutelen, gaf het ding nog steeds geen krimp. De reis had hem/haar/het blijkbaar geen deugd gedaan, want ook het hart wou nu niet meer mee.
Fuzzy en ik besloten om nog één dag geduld te oefenen. Als de machine tegen dan nog niet tot leven was gekomen, moest er een andere worden gezocht.

Die dag werd Fuzzy er door de plaatselijke Chief op gewezen dat ter voorbereiding van het project weliswaar de moslimgebeden werden gepleegd – Fuzzy had hiervoor een imam laten komen – maar dat de traditionele gebeden niet waren gebeurd. Tijdens de traditionele rituelen wordt o.a. contact gemaakt met de voorouders en wordt hun hulp afgesmeekt. Als je wil dat een project gladjes verloopt, zie je dat beter niet over het hoofd. Ook de professor, moslim en een man van de exacte wetenschap, vond dat de Chief een punt had en dat we alsnog de traditionele gebeden moesten laten uitvoeren.
Fuzzy en ik discuteerden een half uur aan de telefoon over het feit dat ik vond dat de Chief zèlf de ram en de kippen moest bekostigen die de fetish-priest nodig had voor de rituelen. Dat wij al zo’n enorme inspanning doen om de community van water te voorzien en dat het voor ons, ‘whites’, als erg onbeleefd wordt ervaren als we ook zelf voor de offerdieren moeten betalen.
Vooraf weet ik dat ik het pleidooi verlies omdat ik de offer-discussies ken, maar steeds opnieuw haal ik alles uit de kast om te winnen: deels voor mijn plezier, maar ook omdat we binnen het kader van Internationale Solidariteit (de vroegere ontwikkelingssamenwerking) volkomen terecht niet worden geacht ‘de witte helper’ uit te hangen. Samenwerking, zelfredzaamheid en eigenaarschap staan voorop: thema’s die gepaard gaan met redelijk wat empatisch overleg en subtiele onderhandeling. Met de offerdieren zet ik mijn joker in om één en ander gezegd te krijgen.
Op het moment dat ik voel dat Fuzzy nogal hopeloos begint te worden – want hij is natuurlijk degene die de boodschap moet overbrengen die ze toch niet zullen aanvaarden, want plots ben ik dan bijvoorbeeld  geen ‘white’ meer omdat ik al 26 jaar in Ghana kom en de tradities geacht ben te kennen en omdat we na 26 jaar hetzelfde bloed door onze aderen hebben stromen etc., ik kèn alle redenen – dan geef ik toe: oké, een klein rammetje dan!

Rammen zijn gegeerd voor rituelen en kosten veel geld. De grote witte zijn het meest zeldzaam en het duurst maar bieden de meeste slaagkansen. De 100% zwarte rammen zijn even zeldzaam en zelfs nog duurder, maar die worden dan ingezet voor zwarte magie. In ons geval is dat niet aan de orde.
Fuzzy kon gisteren een kleine wit-rode ram op de kop tikken voor 750 ngc (ca 62 euro). Wat wij bruin noemen voor dieren, noemen zij ‘red’, rood dus. Nu is het nog even afwachten op de beslissing van de Chief hoeveel hanen hij naast het rammetje eist en in welke kleuren, want ook bij de offerhanen zijn de kleuren heel belangrijk. Je hebt witte, zwarte, ‘rode’ en gemengde en alle kleuren hebben hun waarde, betekenis en doel.

Het allerbelangrijkste is dat alleen al de intentie om de traditionele rituelen te doen, werkt!
Wat een geluk dat ik al na een half uur discuteren door de knieën ben gegaan en bereid was te betalen: de bulldozer performt als een oude, tandeloze, verkankerde vrouw met het hart van een jonge, krachtige, fertiele maagd! En kwam prof me daar deze morgen niet aanzetten met een superpotente knoert van graafmachine!!

Wordt vervolgd!

 

 

2024: We gaan ervoor!

Een zeer welstellende Ghanese man werd in allerijl met ademhalingsproblemen opgenomen in het Kofe Anoyere ziekenhuis in Kumasi.
De artsen behandelden hem met medicijnen en dienden hem zuurstof toe. Toen hij na enkele dagen opgekikkerd het ziekenhuis kon verlaten, stokte zijn adem opnieuw toen hij de rekening toegeschoven kreeg.
‘Wàt?’ riep de man: ‘1000 cedi om 3 dagen lùcht in te ademen?  Hoe is dat mogelijk? Ik adem al mijn hele leven gratis lucht in, wel miljoenen of miljarden keren en nu moet ik hier 1000 cedi neertellen voor amper 3 dagen?’ Opzichtig en luid begon hij te becijferen hoeveel één ademteug hem wel kostte.

Fuzzy vertelde me dit verhaal enkele weken geleden: het deed toen volop de ronde in Ghana. Veel mensen lachten omdat het een rijkaard was die op zijn geld zat, terwijl hij beter had gezwegen vonden ze, want als zìj zonder adem zouden vallen, hadden ze zelfs geen geld om voor lucht te betalen.  Anderen genoten van het filosofische aspect van het verhaal, nl. dat ze er tot op die dag nooit bij stil hadden gestaan dat ze al een leven lang gratis lucht inademden. Nog anderen opperden kritisch dat er warempel toch nog ièts gratis was in het leven, maar voor hoelang nog, vroegen ze zich schertsend af.

Fuzzy wist me onlangs ook te vertellen dat àlle kippen van het kippenexperiment (cfr. blogbericht ‘Kippenzegeningen’ gestorven zijn: 48 – 1= 47 kooien met in elke kooi 120 kippen, reken en tel 5640 dieren!  Enkel de zijne die we uit de ijzeren kooi hadden bevrijd, waren nog alive and kicking.
‘Iedere morgen zeg ik hen: jullie weten aan wie je jullie leven te danken hebt. En ik zie dat ze het heel goed beseffen. Vooral nu werkelijk àl hun collega’s van het experiment werden verbrand – kippen die dood gaan door ziekte, eten we uiteraard niet op –  blijven de kippenzegeningen in overvloed jouw kant opkomen.
‘Dank u Fuzzy! Tell them I appreciate!’

Nog een weekje later meldde Fuzzy hoe hij zo’n 100 van zijn kippen aan de man had kunnen brengen voor de kerstdis. Ik mag dan al enkele weken de dagelijkse kippenzegeningen derven, het weegt niet op tegen het hartverwarmende plezier dat ik beleef aan het feit dat in de streek waar 70 à 80% moslim is, kerstmis ook een ding is. Met Maria, Jozef en kindje Jesus zal het wel niet veel te maken hebben, maar wel alles met samen het buikje rond eten. Ook de wetenschap dat de kippen een kippenwaardig bestaan gehad hebben, treffelijk en respectvol geslacht werden – bij de moslims steevast met hun kippenkopje naar Mekka gericht – maakt dat ik vrede voel niettegenstaande ik een echte dierenvriend ben en zelf nooit dieren eet die me kunnen aankijken.

Wellicht vroeg u zich af waarom ik al een tijdje geen Ghanaverhalen meer gepost heb? (Ik beken, soms  lijd ik aan wishful thinking!)  Hoe dan ook, ziehier de redenen. Ik schrijf aan een nieuw boek. Momenteel lijkt het erop dat het een essay wordt, dat vertrekt vanuit een waargebeurd (straf) verhaal waar ik vervolgens verschillende aspecten uitlicht die ik tracht te kaderen in en/of af te toetsen aan ons Westers denken. O.a. justitie, gemeenschapsdenken en dekoloniseren komen alvast aan bod.

Een tweede reden is dat we – as we speak – een heel groot watervoorzieningsproject opgestart  hebben  in een nabijgelegen landbouwerscommunity. Er wordt een reservoir uitgegraven om water te stockeren tijdens het regenseizoen; in tweede instantie worden pompen geïnstalleerd op zonnepanelen en een irrigatiesysteem aangelegd. Het is de bedoeling dat er voldoende (vers) voedsel kan worden verbouwd tijdens het droogteseizoen.  Met het principe van boslandbouw hebben Fuzzy en ik al heel wat ervaring kunnen opdoen: we hebben 16 projecten voor vrouwen die zeer goed lopen.  Maar van alle andere aspecten van dit waterbevoorradingsproject hebben Fuzzy noch ik kaas gegeten.  Vandaar dat we nauw samenwerken met Prof. Ganiyu van de Universiteit van Tamale, specialist op vlak van watervoorziening, die op zijn beurt de nodige geologen en topologen inschakelt, en Dhr. Jan Cromphout van Ingenieurs zonder grenzen.

Gisteren was er een grote bijeenkomst met alle betrokken partijen, de Chiefs, de regeringsfunctionarissen, alle notabelen en de bevolking, en werd er gezamenlijk gebeden voor een goed verloop en werd vervolgens het startsein gegeven.
Het eerste deel van het project, dus het reservoir bouwen is beraamd op 38.000 euro, waarvan de Provincie West-Vlaanderen 75% bekostigt; 25% oftewel 9250 euro moeten we nog ahum… bijpassen!
U raadt het al: ik zal mijn boek duur verkopen! 😉
Mocht u – of iemand die u kent – iets op touw willen zetten waarbij wat centen kunnen worden ingezameld (een concert, lezing, optreden, kunsttentoonstelling, festival… ), u heeft mijn volle aandacht!

Om te eindigen nog mijn wensen voor 2024: vrede, liefde en vriendschap voor u en al uw dierbaren!
Hartelijke groeten,
Christine

Uitnodiging Mondiaal Café: Waarom de gele hesjes niet met een bakfiets rijden

Omdat alles onlosmakelijk met alles verbonden is: klimaattransitie, migratie, consumptie, sociale ongelijkheid, energieprijzen, oorlog, water, voedselzekerheid… vindt deze uitnodiging zijn plaats op deze blog!

Voor wie niet vertrouwd is met het concept van een Mondiaal Café: enkele lokaal mondiale raden organiseren ieder jaar samen een laagdrempelige, gezellige en interessante cafébijeenkomst rond een mondiaal thema. Dit jaar slaan de mondiale raden van Kortrijk, Kuurne en Harelbeke de handen in mekaar en is We{i}reldraad Harelbeke de uitnodigende partij. De locatie werd strategisch gekozen: Cultuurcafé ’t Parlement bij CC Het Spoor, vlakbij het station van Harelbeke!
We hebben Prof. Wim Van Lancker uitgenodigd, die samen met postdoctoraal onderzoeker Adeline Otto, het boek “Waarom gele hesjes niet met een bakfiets rijden” schreef.
De professor geeft een lezing, waarna we met hem en met elkaar in gesprek gaan over hoe het huidige klimaatbeleid op maat van de (hogere) middenklasse gemaakt is en de sociaal kwetsbaren in de kou laat staan. Helaas moeten we die kou zelfs letterlijk nemen: wie bijvoorbeeld in een slecht geïsoleerd huurhuis woont, kan niet genieten van premies voor isolatie of een warmtepomp en betaalt zich aldus te pletter aan verwarmingskosten.  Kortom, de klimaattransitie kan maar slagen als ze ook sociaal rechtvaardig is. We bespreken situaties, achtergronden en drijfveren; we proberen mogelijke oplossingen te formuleren, of we luchten gewoon onze miserie, daar dienen cafés voor!

De toegang is gratis en in tegenstelling tot in uw stamcafé krijgt u een gratis drankje aangeboden!
Om u helemaal over de schreef te trekken worden de intermezzo’s ‘woordkunstig’ verzorgd door Bekvegter en mezelf! Voor wie Bekvegter nog niet zou kennen: zijn naam is Zuid-Afrikaans voor vechten met je ‘bek’, met je mond, met woorden dus. De man is een slampoëet pur sang, zijn naam meer dan waardig.  Zelf ben ik als woordkunstenaar slechts een ‘jongske’ naast Bekvegter, maar wie me al bezig hoorde, weet hoe gepassioneerd ik met woorden omga en euh… dat ik ook niet op mijn ‘bekje’ gevallen ben!
Allen daarheen! Ik hoop u te mogen ontmoeten.
Veel groeten,
Christine

Baby Amama (slot)

Je had een oproep kunnen doen op Facebook,’ laten lezers me weten, ‘met een foto van de baby zou je snel aan de nodige fondsen geraakt zijn’.

De foto van het gezwel kan je zonder overdrijven spectaculair noemen: het beeld shockeert als het onverwacht onder je ogen verschijnt. Niettegenstaande de foto inderdaad veel emotie zou opwekken en ik er niet aan twijfel dat de benodigde fondsen in geen tijd zouden worden binnengehaald, weerhield gêne me om zowel de lezers als de familie van de baby ermee te confronteren.
Bovendien wordt er in ontwikkelingssamenwerking afgeraden om Afrika te framen als het continent van de armoede. Denk aan de dikke-buikjes-en-vliegjes-op-de-lip-foto’s die sedert de tijd van de missies in de jaren ‘60 tot op heden circuleren om geld in te zamelen. Naast het gebruik van beelden moeten we ook alert zijn voor woordkeuze en beschrijvingen. Men wil Afrika terecht niet langer portretteren als arm, achtergesteld en hulpbehoevend.

In 25 jaar Ghana heb ik inderdaad veel evolutie gezien. De Chinezen bouwen al vele jaren aan degelijke wegeninfrastructuur: in Accra en Kumasi waan je je op sommige plaatsen in Europa. Zo wordt vanuit alle hoeken van het land het transport van grondstoffen gefaciliteerd naar de haven in Tema, het vertrekpunt naar China.
Ook de Arabieren investeren: vooral in moskeeën, koranscholen en de wegen ernaartoe. Belastingen, taksen, BTW enz. brengen amper geld in het overheidslaatje, want ook de aanwezige multinationals zijn ‘investeerders’ die voor tewerkstelling zorgen en als dusdanig handig belastingen omzeilen.
In het kielzog van alle buitenlandse activiteiten, worden er weliswaar privécontracten afgesloten, wordt er tewerkstelling gecreëerd en is er een middenklasse ontstaan. Maar zoals overal ter wereld zorgt de middenklasse voornamelijk voor zichzelf: hoger, meer en beter zijn de doelen, belastingen betalen het taboe.
Hoe kan de overheid medische zorg, scholing en huisvesting uitbouwen? Waar blijft de ontwikkeling van de Sociale Zekerheid?

Uiteraard sta ik er volledig achter dat we Afrika op een positieve en constructieve manier kunnen en moeten framen. Afrika is nl. zoveel méér dan een ‘arm’ continent. (En als je zijn ondergrond in beschouwing neemt is het zelfs een schatrijk continent!)
Tegelijk zit ik met een vraagstuk: hoe vermijden we dat in het positieve framing verhaal, een groot deel van de bevolking dat straatarm is, dat dagelijks eten moet zien te ‘vinden’, dat geen toegang heeft tot medische zorg, dat ongeschoold en/of ondermaats geschoold is, volledig vergeten wordt? Moeten we niet verder nadenken over hoe we mensen in penibele levensomstandigheden, waar de menselijkheid en de solidariteit, al dan niet noodgedwongen, tekort schieten, op een menswaardige, niet stereotyperende manier in beeld kunnen brengen?
Het gevaar zit er bovendien in dat als we Afrika nog slechts positief en hoopgevend framen, we nog minder gaan begrijpen waarom zoveel mensen de levensgevaarlijke overtocht maken naar het Westen. Ook zouden we de in deze tijd noodzakelijke vergelijkingspunten missen met onze eigen maatschappij: mèt medische zorg; mèt uitkeringen voor pensioen, ziekte en werkloosheid; waar er studiebeurzen zijn voor wie niet genoeg middelen heeft; waar er overàl wegen zijn, dag en nacht licht en waar er water uit de kraan komt… Als sterke legitieme Afrikaverhalen nog enkel over dekoloniseren, stereotyperen en culturele toe-eigening gaan, onderwerpen die blijken aanleiding te geven tot polarisatie en zelfs racisme, en tegelijk schaffen we de schrijnende beelden en verhalen af die Afrika in een ‘arm’ en ‘hulpbehoevend’ daglicht stellen, dan vrees ik dat dit voor Westerse overheden gefundenes fressen is om de nu al ondermaatse budgetten voor internationale solidariteit op korte termijn drastisch terug te schroeven.
Om op het verhaal van baby Amama terug te komen: wààr op aarde zie je in ’s hemelsnaam zo’n vergevorderd stadium van open rug?

Baby Amama dus.
Op vrijdag 23 juni, was het volledige bedrag van 21 100 NGC (ca 2000 euro) uiteindelijk beschikbaar en op maandag 26 juni mochten baby Amama en haar moeder samen met de nurse die begeleidt, naar het Tamale Teaching Hospital voor de operatie. Er was wel eerst nog 2000 NGC (190 euro) nodig voor het transport naar Tamale en het verblijf van de moeder. Toen men de voorbereidingen voor de operatie wilde opstarten, bleek dat de medische informatie waarover ze beschikten verouderd was. Er was een MRI-scan nodig en daarvoor moesten ze naar Accra, de hoofdstad op een goeie 600 km van Tamale. Voor de MRI-scan was ook nog eens 3000 NGC (285 euro) nodig. Na een nachtelijke busreis van 15 uur vernamen ze in het Korle Bu hospital in Accra dat de MRI-scanner stuk was en dat ze even moesten wachten. Na dagenlang wachten werden ze naar Komfe Anokye hostital gestuurd in Kumasi want het lukte maar niet om de MRI-scanner te herstellen. In Kumasi aangekomen, 250 km noordwaarts van Accra, bleek ook daar de MRI-scanner stuk. Na een week wachten was de scanner hersteld. Baby Amama, haar moeder en de nurse werden opnieuw naar het Teaching Hospital in Tamale gestuurd.

Nu bleek dat vooraleer de operatie kon worden uitgevoerd, er drie zakjes bloed nodig waren. Ze gingen overal ‘op zoek’ naar O-negatief, de bloedgroep van Baby Amama. Eén week later hadden ze al één zakje bloed gevonden. Nog slechts twee te gaan.

Uiteindelijk kon baby Amama vorige week worden geopereerd en de baby stelt het goed. Zie de foto. Deze morgen werd opnieuw een rekening gepresenteerd van 3000 NGC (285 euro) voor levensnoodzakelijke postoperatieve medicijnen.
Wie niet al zijn geld opgedaan heeft op vakantie kan het nog kwijt op BE71 9730 6703 0569 van Lifeschool Ghana met mededeling baby Amama. 😉

Hartelijke groeten, 
Christine

Mijn hart en verstand vechten om voorrang.

‘Dit is Baba Amama, de baby van de brief’, introduceert Fuzzy de moeder met kind die plots voor me staat.
Zo’n anderhalve maand eerder had Fuzzy me een verzoekbrief doorgestuurd, gericht aan Lifeschool Ghana, om te contribueren in de operatie van een baby die geboren was met spina bifida (open rug) en hydrocefalus (waterhoofd).  De prijs voor de operatie was beraamd op 21100 NGC (toen 2009 euro).
Eerder routinematig had ik Fuzzy laten weten dat we zouden afwachten hoeveel geld er eventueel tekort zou zijn om dan het ontbrekende bedrag bij te leggen. De brief was immers niet enkel aan Lifeschool verstuurd, maar, zo stond erop te lezen: aan ‘organisations, religious bodies, co-operative institutions and individuals‘ in Central Gonja.

De verzoeken aan ons/mijn adres voor (financiële) hulp zijn talrijk: medische ingrepen; studies; een job bij Lifeschool; een tweede- tot vijfdehandse taxi kopen; een bedrijf(je) opstarten; naar België komen om er te studeren/hard te werken/profvoetballer te worden…
De Ghanezen hebben me geleerd om nooit nee te zeggen, ook al wéét ik dat ik niet kan helpen:  je mag ons nooit onze hoop afnemen, zeggen ze.  When in Rome do as Romans do, dus zeg ik meestal:  ik zal zien wat ik kan doen!  Om te vermijden dat ik als een politieker overkom, zeg ik er altijd bij: maar maak je geen illusies!

Baby Amama zit me vanop haar moeders schoot met vorsende donkere ogen in een te groot hoofd aan te staren: de eerste keer in haar prille leventje dat ze een mens ziet met een amper gepigmenteerde huid.  De baby en haar moeder zijn nu niet langer een schriftelijke noodkreet op Whatsapp.
De moeder draait de baby om, trekt haar shirtje omhoog en ik kijk op een gezwel ter grootte van een flinke pompelmoes helemaal onderaan haar rugje.
De Ghanezen hebben me geleerd om mijn emoties voor mezelf te houden: zo behoud ik mijn eigenwaarde en het beeld dat iedereen van me verwacht te zien, zeggen ze.  When in Rome etc. , dus onderdruk ik de shock die door mijn hele wezen draaft en zeg op argeloze toon:  ‘It’s serious’.
‘It’s serious’ is een stoplap die wordt ingezet in politieke kwesties, discussies over corruptie, armoede en andere sociale ellende en dient vooral om conversaties af te ronden.
Voor ze de deur uitgaan vraag ik aan Fuzzy hoeveel geld er al is opgehaald.
‘Geen’ zegt hij.

Ik, de evenwichtige down-to-earth pragmaticus met een zacht hart, word het strijdtoneel voor een hels gevecht tussen mijn hart en mijn verstand.  Hoe komt het dat niemand bereid is om bij te dragen?  Is de baby, die ik minstens 10 maanden oud schat, wel nog succesvol behandelbaar?
‘Jazeker’, zegt onze plaatselijke dokter als ik hem hierover raadpleeg.  Zoals ik zei, voor een Ghanees is alles stééds mogelijk.  Nee en twijfel kent men niet.  Bovendien is alles ook steeds in Gods handen. Waardeloze vraag dus.
Zal baby Amama na de operatie later een zelfstandig leven kunnen opbouwen; zal ze mentaal ‘normaal’ zijn? (want de dokter had uitgelegd dat het gezwel eigenlijk gevormd wordt door hersenvocht dat naar beneden sijpelt).  Met van hoop stralende ogen antwoordt de dokter dat het mogelijk is dat ze ‘slechts’ nooit alleen zal kunnen lopen en dat ze waarschijnlijk mentaal iets achter zal zijn. Hij blijft volmondig achter de operatie staan die zou uitgevoerd worden in Tamale, door een gespecialiseerde dokter met een gevestigde reputatie.
Wie in mijn boek ‘Noem me het n-woord’ het schrijnende verhaal van Blessing heeft gelezen, heeft een idee van hoe een medische ingreep verloopt in Ghana. De eindeloze reeks beloftes wanneer de operatie zal doorgaan waarna je onverrichter zake terug naar huis moet (in dit geval meer dan 100 km); de (onzichtbare) loterij om bij de dokter te geraken; beddenlakens, handdoeken, verband en alle medisch materiaal plus eten en drinken voorzien voor de zieke; permanente aanwezigheid van een familielid om de zieke te wassen en verzorgen; de genadeloze zwarte markt in donorbloed en pijnstillers; de afwezigheid van empathie met het lijden en de pijn van de zieke door het verplegend personeel…
M.a.w. had ik een onduidelijk zicht op de slaagkansen van de ingreep, ik had wèl zicht op de lijdensweg die moeder en kind te wachten zou staan. Daarnaast kwam de kwestie geld!
Niemand had bijgedragen, dus de bal lag in mijn kamp.
Optimist als ik ben – of noem me gerust simpele duif- laat ik via Fuzzy aan de Social Welfare officer weten dat ik 10000 Ngc kan bijdragen en of hij dit wil melden aan de ‘religious bodies‘, organisaties en de twee grote bedrijven in Buipe: Savacem (cement) en de Shea butter company.  Als ze weten dat er al een behoorlijke ‘fond’ is gaan ze ongetwijfeld bereid zijn om bij te dragen.
Niemand gaat in op de vraag.
De Chief die me in die week al voor de derde keer in zijn paleis ontvangt n.a.v. een barrage die we plannen te bouwen op een zijriviertje van de Volta, en met wie ik zodanig dikke vrienden ben dat ik alle protocol mag laten varen en dat we elkaar zelfs stevig omhelzen ter begroeting, geeft geen krimp als ik hem quasi terloops een foto toon van de baby en hem zeg dat ik 10000 NGC bijdraag in de operatie en dat we nog dringend op zoek zijn naar 11000 NGC.  De man zijn koninkrijk bestrijkt een gebied ter grootte van half België en hij bezit meer voertuigen en vrouwen dan hij kan berijden. Ik kan nu enkel hopen dat zijn vertaalapp mijn wraakzuchtige woordspeling niet vertaald krijgt. 🙂

Het lijkt alsof ik oog in oog sta met mezelf: betaal ik de volle pot waardoor de operatie kan doorgaan… of niet?  De volle pot betekent trouwens niet enkel de prijs van de operatie: als de operatie doorgaat zullen er nog vele duizenden NGC’s nodig zijn voor onderzoeken, transport, logies voor de moeder, vergoeding van de nurse die regelt en opvolgt etc… .
Op zich heb ik met het geld geen moeite: er staat meer dan voldoende op mijn spaarboek en ik heb liever dat er iemand mee geholpen wordt, dan dat de bank er haar ding mee doet.
Maar mag ik, als het over een mensenleventje gaat, de haalbaarheid van de operatie en de mogelijke levenslange gevolgen voor het kind afwegen t.o.v. de prijs?
Als er niet ingegrepen wordt, sterft de baby op termijn, informeert de dokter me.
Ik lig wakker. Het zal je kind maar zijn, zegt de mens, het hart en de moeder in mij.  Je kan dit geld zoveel efficiënter en met zoveel meer resultaatzekerheid investeren, zegt de ondernemer, de cijferaar en de ontwikkelingssamenwerker in mij, want de hulpvragen zijn legio.  Ik weet vooral geen blijf met mezelf dat er zo’n doelmatige, koude gedachten in mijn hersenpan opduiken.  De nazi’s maakten ook komaf met gehandicapte mensen. Ik gruwel.
Fuzzy, die mijn innerlijke strijd aanvoelt, zegt dat hij voortaan selectiever zal zijn in de aanvragen die hij me doorstuurt.
‘Ik wou dat je die moeder met haar baby hier niet binnen gebracht had,’ hoor ik me tegen hem zeggen.  Nu voel ik me nòg rottiger.  Ik bied prompt mijn excuses aan.

Diezelfde dag komt Fuzzy binnen met een meisje van 10 en haar ouders.
‘Dit is het meisje van de beenoperatie.  De ouders komen je danken.’
Om beurten beginnen beide ouders in Gonja voor mij onverstaanbare dingen te zeggen en te buigen en te knielen en zegeningen van Allah over me uit te strooien.  Het meisje loopt plezierig en vlot op me af en toont haar been dat een operatielitteken vertoont van enkel tot knie.  Zo’n half jaar geleden was er dringend geld nodig geweest voor een levensnoodzakelijke operatie; bij te lang aarzelen zou het been geamputeerd moeten worden; bij geen geld, stond het leven van het meisje op het spel.  That’s Ghana for you!  De vader ploft een volle tros bananen op de tafel en een zak met wel 10 of 12 dikke, vet glimmende avocado’s (mijn lievelings!).
‘Ik kwam hen toevallig tegen en … ‘ begint Fuzzy.
‘Wil je aan de Social Welfare Officer vragen of het ziekenhuis akkoord gaat met 10000 NGC als voorschot en dat ik de rest nastuur?’ onderbreek ik hem.  Fuzzy en ik verstaan Latijn!

Het ziekenhuis stemt in, mits een schriftelijke schuldbekentenis.
‘Oké! Dat regel jij wel even hé’, vraag ik Fuzzy, want ik vertrek naar Accra.
Blijkt dat het ziekenhuis enkel de handtekening van de obrunie (de blanke) aanvaardt.
Ik walg van het misprijzen dat instanties hebben voor hun eigen mensen ten voordele van de so called ‘betrouwbare’ (lees: kapitaalkrachtige) blanken.
‘Dan niet!’, zeg ik strijdbaar tegen Fuzzy.  Ik weet natuurlijk toch dat dit goed komt, Fuzzy has his own ways!

De dag nadien belt Fuzzy me op met heel goed nieuws:  een presbyteriaanse kerk is bereid om de 11000 NGC te sponsoren.

Dit is NIET ‘einde verhaal’.
Come and read next week!

Hartelijke groeten,
Christine

Kippenzegeningen!

‘You’re fat now!’, juichten mijn vriendinnen, moeders, zussen en kinderen. De paar kilo die ik bijgekomen was en mijn post-menopauze-buikje dat ik bij ons tevergeefs tracht in te trekken, kwamen hier ten volle tot hun recht. Eén van mijn Afrikaanse zussen nam goedkeurend een rol buikvet tussen duim en wijsvinger. De consensus was dat ik er gezond en patent uitzag en ze omhelsden en feliciteerden me.
‘Nog enkel de poep!’, kirden ze. Grappend en grollend besloten ze dat ze me veel fufu zouden te eten geven zodat ook dit in orde zou komen.
Het trendy begrip fatshaming, een verschijnsel waarvoor we in onze contreien alert zijn ons er niet (per ongeluk) aan te bezondigen, was hier een ode aan de betere vetrol en het door ons, westerse vrouwen, zo gevreesde dik gat. Fatproud?
Ook de ‘groene’ exemplaren in mijn haardos werden meteen opgemerkt en dwongen bewondering af. Grijze haren noemen zij groene haren. Of zien ze als groen? Greenproud?
Fuzzy, die het vestimentair doorgaans niet zo nauw neemt, kwam pas van de kapper en stond me uitgelaten in een mooie traditionele outfit op te wachten.
‘You’re fat!’, zei hij bij wijze van begroeting. Ik begreep dat ik me geen betere welkomstgroet in Ghana kon indenken. Kortom, na meer dan 3 jaar fysiek afwezig te zijn geweest, kwam ik terug thuis!

Het eerste wat we deden was naar het Lifeschool education center gaan.
Meteen werd ik naar een luid snerpende, paniekerige kakofonie van kippengeluiden gezogen. Mijn mond viel open toen ik naast onze meetinghall een grote ijzeren kooi zag, ingedeeld in etages en compartimenten met in ieder hokje één tot drie kippen. Aan de voorkant van elke etage liep een minitrog waar de kippen bij konden middels hun kop door een kleine opening te steken: een handmatige mini-legbatterij! De dieren krijsten om het hardst hun ziel uit hun lijfje.

‘Wat heeft dit in ‘s hemelsnaam te betekenen?’ vroeg ik ontdaan. Fuzzy en Latif, de jongen die instaat voor het toezicht en onderhoud van het centrum, stonden er wat bedremmeld bij.
‘Het is een experiment van de overheid. Er zijn 48 van dit soort kooien verspreid over onze regio. Het is een project voor vrouwen met als doel dat ze de voedzame eieren aan hun kinderen kunnen geven en de rest verkopen op de markt. 48 Vrouwen kregen een kooi met 120 legkippen van 6 weken oud, een zak kippenvoer en antibiotica voor de eerste weken en betaalden hiervoor ‘slechts’ 600 NGC (ca. 52 euro). Je weet wel, met het oog op de verkiezingen volgend jaar.’
De regionale overheid had Fuzzy, die politiek geen NPP-er is en ook geen vrouw (!), toch zo’n kooi geschonken, in ruil voor het geven van workshops aan alle betrokken vrouwen en om hun aanspreekpunt te zijn bij problemen (zieke kippen, geen leg etc.). Fuzzy had nl. als enige in de streek ervaring met zowel het houden van legkippen als het geven workshops, waarbij de grootste uitdaging bestond om iedereen verzameld te krijgen.

Tijdens de covidjaren was Fuzzy gestart met legkippen houden op het terrein van het Lifeschool Education Center. Ik stond daar helemaal niet achter, maar ik had mijn afkeuring niet geuit, omdat ik weet hoe hard overleven is en ook omdat ik wist dat velen baat zouden hebben bij de opbrengst van Fuzzy’s eieren-business. Fuzzy helpt zoveel mensen in nood.  Maar met Kerstmis 2022 had hij al zijn legkippen verkocht voor de kerst-fufu: het kippenvoer was onbetaalbaar geworden, het schaarse water in het droogteseizoen was al even duur – en kippen drinken nogal wat!- en de klanten waren niet in staat om meer te betalen voor de eieren.  Hij was dus weliswaar kippenexpert geworden, maar zijn redelijk grote kippenren stond nu leeg.

‘Fuzzy, dit is chickenslavery!’  Fuzzy en Latif proesten het uit.
‘Fuzzy, dit is niet om te lachen. Je ziet toch hoe die dieren lijden?’
‘Inderdaad!’, gaven ze nu toe, ‘wij zien dat ook: die kippen willen de godganse dag maar één ding en dat is uitbreken. Maar ze hebben gezegd dat dit de manier is waarop jullie in het Westen kippen kweken en garanderen ons een grotere opbrengst.’
Mijn hart brak voor de tweede maal in een kwartier tijd.
‘Daar heb je gelijk in,’ stamelde ik,‘wij hebben gebouwen die honderden keren zo groot zijn als deze kooi en waar we miljoenen kippen tegelijk in kweken. De dieren hebben nooit de buitenlucht gezien, kunnen zich draaien noch keren, weten niet wat een kippenleven is…’.
Ik ademde diep in. ‘Fuzzy en Latif, dit is pure slavernij. Haal die kippen hieruit en doe ze in je vroegere kippenhok dat nu toch leegstaat.’

De volgende dagen leek er steeds een andere reden te zijn waarom de kippen nog niet naar de kippenren overgebracht waren: het zaagsel was nog niet droog etc.
Na meer dan een week zei ik achteloos: ‘Ik hoop dat hun woordvoerder niet plots doodvalt…’
‘Woordvoerder?’
‘Welja, spokeswoman eigenlijk.’
‘Hebben die dan een woordvoerder?’
‘Duhh Fuzzy, je weet toch zelf wie ik bedoel? Die kip die bijna door de tralies kruipt en nog veel luider kakelt dan de rest. Al is dat geen kakelen wat ze doet, maar ononderbroken om hulp roepen.’
En het was waar: er was één kip die tot aan haar kippenschouders, dus tot aan de inplant van haar vleugels, onophoudelijk extreem luid snerpend doorheen de pikopening van de kooi stak.
‘En die is woordvoerder?’
‘Er komen toch geluiden uit de kippen, dus communiceren ze! Je ziet toch zelf dat die kippenbende niet zoveel verschilt van een mensengemeenschap in zo’n krappe gevangenis. Het zijn allemaal moeders die we opsluiten om hun potentiële maar ongeboren vruchten te kunnen consumeren. Sommigen krijsen om vrijheid, anderen hebben zich in hun lot gesteld, nog anderen lijden op bescheiden wijze, leggen desondanks iedere dag braaf een ei en rekenen op hun woordvoerster…’
Fuzzy onderbrak me: ‘Je hebt gelijk’ zei hij, ‘er zijn er zelfs bij die we niet meer met zijn tweeën in een hokje kunnen stoppen, omdat ze hun roommate doodpikken.’
‘Wij zijn mensenvolk en zij zijn kippenvolk. Als wezens zijn we heel verschillend, maar de schepper heeft ons volgens krek hetzelfde systeem geschapen: moeders, vaders en kinderen, die eten en drinken en een dak nodig hebben en die willen gaan en staan waar ze zelf willen.’

Diezelfde avond kreeg ik een telefoontje van Latif met het nieuws van de transfer.
‘Christine, you are richly showered with chickenblessings! Echt ongelooflijk, de kippen zijn zo blij! Ik heb dat nog nooit gezien. Ze springen in het rond, ze springen over elkaar, ze dansen! Werkelijk, de kippen overladen je met zegeningen.’
Bescheiden zei ik: ‘De kippenzegeningen komen zowel jij als Fuzzy als mezelf toe.’

De vereenvoudiging van mijn bestaan

Waarde lezer,
Dit is het jaar waarin ik mijn leven vereenvoudig!
Watch me!

1) Stof en Aarde, stichting ter bevordering van de liefde, waaronder de projecten Lifeschool Ghana en Potjeburen vallen, zijn we momenteel aan het ontbinden. De administratieve kant van de private stichting kost me teveel inspanning, zo niet teveel geld.
De projecten zelf gaan totaal niet verloren, integendeel! Voortaan gaan we aan de slag als een feitelijke vereniging. U kan hier op uiterst eenvoudige wijze deel van uitmaken: gewoon uw naam opgeven! U bent uiterst welkom!
Aan de mensen die de stichting geregeld of occasioneel sponsoren: wilt u dat a.u.b. blijven doen, maar dan voortaan op banknummer. BE71 9730 6703 0569 op naam van Lifeschool Ghana?
U kan weliswaar geen attest/factuur meer ontvangen, maar misschien kan u alsnog storten wat uw gift u werkelijk zou kosten.

Waarom ik dit durf te vragen? Wel, omdat het ècht nodig is! De droogte slaat genadeloos toe in Central Gonja, waardoor de hongersnood nu al een feit is. Naast de mislukte oogsten ten gevolge van het regenseizoen dat uitblijft, zijn er ook meer en meer harde confrontaties tussen de plaatselijke bevolking en de fullani (nomaden met koeienkuddes): zowel mens als dier hebben water nodig!
We plannen een groot reservoir te bouwen om de regen die nog valt op te vangen en de akkers te irrigeren. Deze week heb ik een ontmoeting met Ingenieurs zonder Grenzen die eventueel mee zouden kunnen werken om het toch wel ambitieuze project samen met de lokale experts op poten te zetten en uit te voeren. Ik hou u op de hoogte!
Ondertussen blijven we zowel onze agro-forestry projecten ondersteunen, als dat we bij wijlen levens en leventjes redden met het sponsoren van medische zorg en schoolgelden.

2) Potjebuur, de jaarlijkse feestdag die samenvalt met het Suikerfeest, hebben we omgevormd naar het werkwoord ‘potjeburen’ dat we het jaar rond kunnen doen! We willen potjeburen als een nieuwe trend promoten omdat het naast een zorgzame, warme buurt ook energie-, klimaat- en tijdwinst oplevert. Om het concept te verspreiden zouden we graag in de shortlist van het Woord van het Jaar geraken… en liefst nog het Woord van het Jaar worden!
Check potjeburen.be en klik door naar Woord van het Jaar en vult u a.u.b. ‘potjeburen’ in als kandidaat? De betekenis die gevraagd wordt, kan u uiteraard (en liefst) invullen in uw eigen woorden. In het kort komt potjeburen hierop neer: afspreken met uw buren om occasioneel of op vaste dagen of om beurten voor elkaar te koken.

Waarde lezer, ook deze omvorming moet bijdragen aan de vereenvoudiging van mijn bestaan! Na 14 jaar en 15 edities Potjebuur is het concept rijp om veel ruimer te worden ingevuld en tegelijk ontlast het mij van het jaarlijks op gang trekken van een moeizame campagne. Eens potjeburen als een interessante, laagdrempelige nieuwe trend in onze samenleving wordt ervaren, ben ik ook hiervan vrij! Dus aub helpt u mij met het woord te verspreiden?

Nu vraagt u zich ongetwijfeld af wat ik met àl die vrij gekomen tijd zal aanvangen? 🙂
Naar de vogels kijken vanuit mijn nieuwe woonst op de 8ste verdieping: nooit eerder zag ik hun vlucht van zo dichtbij en vanuit alle gezichtshoeken! Wonderbaar!
Hun manier van zijn vervult me met het mysterie en de schoonheid van de schepping en motiveert me nog meer om onze samenleving hechter en warmer te helpen maken, om onrechtvaardigheid t.o.v. mens, dier en natuur aan de kaak te stellen en te pleiten voor respect, solidariteit, vriendschap en liefde.
Toen we het onlangs met een vriend over mijn talenten hadden, zei hij: ‘In de Tao betekent talent: het bevel van de hemel’!
Deze uitspraak klonk me als muziek in de oren, of liever: als een bevel!
Begenadigd als ik ben met het talent van de woordkunst, zal ik voortaan meer naar buiten komen met de gedichte en andere woorden die ik schrijf. Ik noem ze mijn verbale pamfletten, want engagement en visie zijn nooit ver weg, al breng ik ook rakende woorden over de liefde en godbetert ook over geilheid en heiligheid!

Organiseert u een bijeenkomst: een matinee, een salon, een tentoonstelling, …? Wilt u uw genodigden ter inleiding, of gewoon tussendoor, enkele mooi en/of raak gezegde woorden aanbieden, gedichte woorden, spoken word… ? Stuur me een mailtje christine@stofenaarde.be met uw verzoek en als ik die dag niet naar de vogels aan het kijken ben, kom ik ze met veel plezier voor u voordragen.

Met hartelijke groeten,
Christine

Wanneer worden we overbodig?

Waarde lezer,

Het is niet eenvoudig om te schrijven over dat deel van mijn leven dat zich – zo goed als- dagelijks afspeelt aan de telefoon. Algauw denk ik: wat hebben de lezers aan een melding van wat we nu weer hebben kunnen realiseren op vlak van medische zorg, educatie, klimaat…? Sàài!
Bovendien heb ik na ons telefoongesprek meestal mijn dosis Ghana binnen voor die dag en voel niet de drang om er nog eens over te schrijven: de internetverbinding is in het beste geval tergend gebrekkig, krakend, vertraagd, echoënd en heel vaak gewoon niet mogelijk wegens het voortdurend afbreken. Fuzzy en ik bellen vaak – immer hoopvol als we beiden zijn- tientallen keer na mekaar waarbij we per gesprek soms maar één of twee zinnen kunnen uitwisselen.

Goed nieuws is dat ik binnenkort terug naar Ghana kan gaan! Ik zal niet nalaten u opnieuw regelmatig te verwennen met mijn verhalen rond interculturele medemenselijkheid.

In afwachting en met een nieuw jaar dat gestart is, wil ik u graag op de hoogte brengen van wat we in 2022 konden verwezenlijken. U bent immers de onmisbare schakel van Lifeschool Ghana: als lezer, als belangstellende, als sympathisant en als sponsor!

– We hebben 14 boslandbouw-projecten die het schitterend doen!  De boompjes groeien prima en de betrokken vrouwen konden een mooie oogst pindanoten of zwarte ogenboontjes binnen halen. Okééé, enkele zijn mislukt en enkele zijn nooit opgestart, want we mikten eigenlijk op 20 projecten. De 2 mislukkingen hadden te maken met het niet tijdig kunnen bewateren van de boompjes; de fondsen voor de 4 projecten die niet opgestart werden, moesten de extra kosten compenseren van de projecten die wèl geslaagd zijn. 150 Euro per project bleek wat krap berekend, en de veel duurdere brandstof, de duurdere aankoop van boompjes, zaden en planten en de verdere zorg op kosten van Lifeschool (wieden en wateren) maakten dat we onze centen moesten inzetten op kwaliteit ipv kwantiteit.

– We konden een tractor kopen, met ploeg, trailer, watertank en pomp om onze boslandbouw-projecten te verzekeren van water. Maar de tractor werd ook daarnaast ingezet om grond bewerkbaar te maken. Tegen vergoeding van de kosten bij enkele privé-initiatieven maar ook voor onze eigen organisatie. Zo heeft Fuzzy 25 zakken rijst van 50kg en 50 zakken mais van 50kg kunnen oogsten. Waarvan mijn weekhartige maat reeds de helft heeft uitgedeeld aan de minst bedeelden en de ouderen.
Dat Fuzzy zo’n mooie opbrengst had, is eigenlijk een geluk bij een ongeluk: de tractor had heel wat zorg nodig vooraleer hij operatief was om te ploegen en tegen dan was het zaaimoment voorbij. Fuzzy heeft zich toch nog gewaagd en doordat het regenseizoen zo laat kwam, genoten zijn gewassen van de malse regen terwijl de planten van de ‘echte’ boeren al uitgedroogd waren.

– Ook dit najaar hebben we opnieuw enige noodhulp geregeld omwille van de overstroming van de Volta in Buipe, nadat men de dam preventief had opengezet in Burkina Faso. Met dank aan de stad Harelbeke die op de valreep kon bijspringen met 1500 euro. We hebben 2300 euro opgestuurd waarmee Fuzzy en het Lifeschool team de ca. 70 dakloze gezinnen van rijst en olie kon voorzien. Tot op heden slapen die mensen in tenten op de harde grond zonder matras.

– En verder… tja, dringende medische hulp, een operatie van een kind, een motor voor een wagen, schoolgeld… Mensen die ten einde raad zijn en een essentiële nood niet kunnen bekostigen, komen bij ons aankloppen, t.t.z. bij Fuzzy. Hij lijkt soms het lokale OCMW-loket: hij filtert de vragen, beoordeelt de noodzakelijkheid en onderzoekt hun eigen mogelijkheden.  En vervolgens de onze!

– Onze laatste student is bijna afgestudeerd. Er is veel kans dat we momenteel geen nieuwe studenten sponsoren omdat we helaas noodgedwongen inzetten op voedselzekerheid. De toestand is alarmerend: de seizoenen slaan volledig tilt, het weer gedraagt zich extreem en de boeren zien hun oogst mislukken. De voedselprijzen zijn torenhoog en er is nu al ernstige schaarste en honger.

Beste mensen, het doel van iedere organisatie in het Globale Zuiden is om zichzelf overbodig te maken! Joepie! Iedereen heeft een menswaardig bestaan, mission accomplished! Onze organisatie Lifeschool Ghana, klein, maar o zo doelgericht en efficiënt, is helaas meer dan ooit nodig! Ik vrees zelfs dat haar overbodigheid nog lang niet in zicht is!  De zogenaamde ‘minstbedeelden’ en ‘kwetsbaren’ leven in constante stress en onzekerheid : voedsel, een dak, medische zorg, schoolgeld voor de kinderen… m.a.w basisbehoeften ontbreken en dat is mensonterend.
Voor wie de regelmaat van mijn schrijfsels in dit blog wat mist, verwijs ik graag naar mijn tekst ‘Hoe duur is fairtrade?’ in de nieuwsbrief van Maria’s corner, waar ik de oneerlijke, onrechtvaardige handelspraktijken hekel waar o.a. het Globale Zuiden het grote slachtoffer van is.

Als kleine organisatie zijn we soepel en passen ons voortdurend aan de omstandigheden aan. Momenteel is dat voedsel en dus water!
Zo gaan we voor 2023 inzetten op meer boslandbouw-projecten met irrigatie-systeem geclusterd rond een groot reservoir dat we gaan uitgraven en dat het water van het regenseizoen moet opvangen om het droogteseizoen te overbruggen. We hebben nl. al veel geleerd uit onze 12 lopende projecten en zijn klaar voor een opschaling!  U leest er binnenkort meer over.

Tot slot dank ik u voor uw steun en betrokkenheid van vorig jaar en wens ik u een boeiend, menslievend en krachtig 2023!

Met hartelijke groeten,
Christine

PS indien u graag financieel bijdraagt aan Lifeschool : BE45 5230 8028 8389 (Triodos) met vermelding Lifeschool Ghana. Van harte dank u.

Groen lachen is ook lachen

Nav Green Ghana Day, mochten we geheel onverwacht gratis cashewboompjes ontvangen van de overheid.  De reden was duidelijk:  slechts een fractie van de boompjes die bij de vorige editie van Green Ghana Day (2021) geplant zijn geworden, waren nog in leven.

Vorig jaar waren de babyboompjes op diverse plaatsen in het land quasi willekeurig geleverd (zeg maar gedumpt) geworden, om vervolgens in de openbare ruimte te worden geplant onder de supervisie van een sub-chief of een forestry officer.  Als de boompjes überhaupt al geplant werden en niet ergens vergeten en zieltogend in een hoek waren blijven liggen, was er nadien niemand gemotiveerd om ervoor te zorgen: beschermen tegen de geiten en de (kunstmatige) branden en vooral water geven!  Water is niet overal voor handen en kost meestal ook geld.
Lokale overheidsofficieren waren op de hoogte van onze organisatie en onze recente agro-forestry start-ups en besloten terecht dat de door de overheid gesponsorde boompjes dit jaar meer overlevingskans zouden hebben als ze hen aan ons schonken.

Wij waren in volle verwachting en blij om zoveel erkenning en profijt.  Helaas bleef het wachten maar duren en tegen de tijd dat ze de boompjes leverden was bijna meer dan de helft dood of stervende! Er was ook nog eens tijd en zorg nodig om ze weer aan te sterken en ondertussen was het plantmoment (rainy season) zo goed als voorbij, waardoor we nog slechts 10 van de 16 voorziene agro-forestry projecten konden realiseren.

Fuzzy liep – begrijpelijk – zwaar gefrustreerd: hij vertelde me dat ze dit jaar op Green Ghana Day i.p.v. de scholen aan te zettten om boompjes te planten, de leerlingen gemobiliseerd hadden om op straat te komen met borden OVER Green Ghana Day.  “Ze subsidiëren nu meer borden dan bomen”, zei hij niet zonder cynisme.  En toen moesten die massa’s dode boompjes nog bij ons arriveren…

Verandering ten goede creëren was nooit gemakkelijk en het lijkt erop dat het altijd moeilijk zal blijven.
Het Westen begint te sukkelen met watertekort, dure energie, hittegolven, hoge inflatie, enz.  maar in Ghana zijn dezelfde issues nog veel dwingender en dringender.  De meeste mensen hebben ook totaal geen financiële buffer:  heel normaal in een land waar slechts ca. 20% een reguliere job heeft en waar sociale zekerheid niet verder reikt dan het verstrekken van gratis paracetamol. Stond de Ghanese munt in het begin van het jaar al historisch zwak (1 dollar/ 7 NGC), de waarde is ondertussen helemaal weggezakt: momenteel betaal je 10 NGC voor 1 dollar!

De voedselprijzen swingen de pan uit en de voedselonzekerheid is groter dan ooit.
U kan zich voorstellen dat in deze setting onze tractor een erg begeerd goed is.  Als we willen kunnen we er ‘goeie commerce’ mee doen: er wordt gesmeekt, geboden en gebeden om hem te gebruiken.
Maar we zijn streng en strikt, want het Ghanese landschap is bezaaid met wrakken van tractors, wagens en vrachtwagens. Dit is natuurlijk in de eerste plaats te wijten aan het feit dat het allemaal afgedankt materiaal uit het Westen is, maar ook aan de juiste wisselstukken geraken en verantwoordelijk en passend onderhoud door de gebruikers, zijn ernstige uitdagingen.
Vandaar dat we onze vaste ‘operator’ hebben, de enige mens ter wereld die onze kostbare machine mag besturen!  Dus als we de tractor uitlenen, dan is dat met operator en al èn slechts na grondige analyse (wie, waar, waarvoor..) en tegen kostprijs. De ‘grondige analyse’ houdt o.a. in dat Fuzzy vooraf de grond gaat inspecteren, want sommige gronden zijn zo hard en uitgedroogd dat zelfs het sterkste materiaal breekt.

Iedereen houdt moed.  Vergeet het clichébeeld van de ‘immer vrolijk lachende Afrikaan, ondanks zijn/haar miserie’…  Het wàs nooit zo en het ìs ook zo niet. Mensen zijn ellende gewoon en nemen de dag gelijk hij komt mèt of zonder water, elektriciteit, eten of geld.  Ze weten dat klagen geen zoden aan de dijk zet.  Ze bidden en bidden tot God en Allah en allerhande kleinere goden die in bergen en rivieren huizen.  Dat verklaart misschien hun meer rustige houding en vaak contemplatieve, hoopvolle blik – al lees je ook vaak rauwe gelatenheid.  Maar ‘de vrolijke, immer lachende opgewekte Afrikaan’ is een stoffig beeld dat ooit in onze collectieve westerse geest is geslopen.  Misschien ten tijde van ‘de ontdekkingsreizen’? Dus vòòr de evangelisatie, de kolonisatie, de dekolonisatie en de algehele exploitatie….

Hartelijke groeten,
Christine