Nog even voor het opstijgen

Beste mensen,

Jullie hebben mij van mijn “vliegtwijfel” ontdaan, door met velen te laten weten dat mijn vlucht meer dan verantwoord is, zelfs in tijden van deze razendsnel oprukkende klimaatproblemen.
En inderdaad, naast het belang van mijn werk, weet wie me van dichtbij kent, dat ik geen vlees eet, nooit kleren koop – tenzij heel sporadisch wat ik echt nodig heb bij Maria’s corner, bio en fairtrade – niet aan vliegvakanties doe, geen koelkast heb, ook geen auto, enz…
En het allerbelangrijkste: ik ben gelukkig zo! Je gelukkig voelen lijkt me interessant voor je ecologische voetafdruk, want wat heb je dan nog meer nodig?

Mijn drukke agenda van volgende week in Ghana zal ik niet opsommen; als ik terug ben ga ik gewoon vertellen wat ik wèl heb kunnen verwezenlijken/regelen/onderhandelen en mochten er punten niet gelukt zijn, dan kan ik daar wijselijk over zwijgen. 😉

Rest me een belangrijke melding voor wie financieel bijdraagt aan Lifeschool:
stortingen of permanente opdrachten mogen voortaan op een andere rekening bij Triodos:  BE07 5230 4192 2566
De vorige rekening bracht het afgelopen jaar kosten in rekening en deze is gratis.  Vanuit de visie “alle beetjes helpen” leek het me een goede keuze om over te schakelen.
Bij deze gelegenheid ook aan iedereen van harte dank! Wat zouden we doen zonder jullie?

Nog dit:
* wie van plan is kerst- en nieuwjaarskaartjes te versturen, kan authentieke, nostalgische  vintage kaartjes kopen bij Maria’s corner, ten voordele van Lifeschool.
* in de maand december verpakt Maria’s corner (Maria is mijn dochter) de eindejaarscadeautjes heel ecologisch in stof, volgens het principe van Furoshiki. Je kan er zelf je lap stof en bijhorende strik, lint enz. kiezen. Je bijdrage gaat integraal naar Lifeschool.

 

Nog een mooi najaar en veel groeten,
Christine

 

 

Zo veilig als wat

Door sommige gevoelige zaken die ik in mijn blog naar de oppervlakte haal, lijkt het er misschien wel op dat ik me in een gevaarlijk nest van fundamentalisten bevind en dat die baardige, van jurken en machetes voorziene sujetten me op ieder moment kunnen gevangen nemen, gijzelen, onthoofden, tot seksslavin maken..

Laten we wel wezen: ik ben Rudi Vranckx niet!
Geen cameraploeg in mijn kielzog, geen fixers, geen 4wheeldrive…
Mochten ze hun religieuze boodschap via mij wereldkundig willen maken, dan kan het eigenlijk enkel via deze blog.  En hoeveel lezers heb ik?  Veel te weinig als je het mij vraagt!
Mij als seksslavin vasthouden gaan ze ook niet doen:  zij hebben inmiddels wel door dat ik hen geen zonen meer zal baren. 😉

Alle gekheid op een stokje:  ik voel me er veilig, gerespecteerd en geliefd.
De fundi’s, die we achteloos de taliban noemen, vormen een minderheid – weliswaar een groeiende minderheid.  Iedere familie heeft wel zijn eigen taliban, ieder dorpje zijn kliekje talibans.
Dit verschijnsel uit zich ginds nog maar zo’n 5 à 10 jaar.  Wat betekent dat ik spelende kinderen heb zien opgroeien tot talibans en meisjes heb weten geboren worden, die nu bruiden zijn van gezette opa’s. Pijnlijk.
Maar hoe daarmee om te gaan? Een handleiding bestaat er niet, de koran buiten beschouwing gelaten!
Mijn inwijding in de islamcultuur kreeg ik in het begin van de jaren 80:  ik had het geluk al zwervend heel wat tijd in Marokko te mogen doorbrengen. Wat een cultuur, wat een volk!  Er heersten weliswaar regels en taboes, de corruptie was – in mijn ogen toen- ongezien, maar er was ook vrijheid blijheid.  Alcohol was verboden, maar gemakkelijk te verkrijgen. Vrouwen droegen een hoofddoek; niqabs en boerka’s zag je zelden en dan nog meestal op vrijdag. Jonge vrouwen namen me mee naar de hamam, waar naakt helemaal niet haram bleek te zijn.  s’ Avonds zat ik met de jongeren van mijn leeftijd in een kamertje opeengepakt en we lachten en zongen en het kifpijpje passeerde. Meisjes dansten op liedjes van hun lokale idolen:  ik was getuige van een sensualiteit waarvan ik nog het bestaan niet kende!  De huwelijken waren gearrangeerd – althans dat probeerden de ouders-  maar hoe die meisjes met het mannenvolk omgingen…  je voelde bijna medelijden met de mannen!
Het leven dat ik beschrijf was niet eens in een grote stad:  Chefchaouen was begin jaren 80 een klein stadje.

Wat een schril contrast met de do’s and don’ts van nu!  En dan spreek ik niet enkel over de manier waarop de fundamentele islam zich in mijn Ghanese regio manifesteert, maar ook in onze contreien.
Hoe dan ook, mijn interesse in de islam was toen al gewekt: ik heb een stuk of 3 Korans plus ook enkele verklarende (lees: interpreterende) boeken. Ze staan naast mijn Bijbels, Bhagavad Gita, Veda’s,… op mijn schap met Heilige boeken dus.  Al ben ik geen lezer.

En laat dat nu net het heilige zijn aan die boeken:  je zou me moeten bezig horen als we discuteren, onze gezellige en leerrijke avondactiviteit in Buipe!  Je zou haast zweren dat ik de Koran van voor naar achter en van achter naar voren ken!  Het helpt natuurlijk dat Fuzzy nu en dan oprecht verwonderd het gesprek met enige theatraliteit onderbreekt: “Hòren jullie wat zij nù zegt? On-ge-loof-lijk! Dat staat letterlijk in de Qur’an hé!”  Waarna hij, vinger in de lucht, in het Arabisch een vers quoot en de rest van het gezelschap ratelend invalt. Vervolgens vertaalt Fuzzy het vers met de nodige animo, waaruit blijkt dat het doorgaans universeel, praktisch toepasbaar en zeer liefdevol is.  Zoals hij wel vaker doet, concludeert hij dat ik méér ben dan een moslim. Ik buig dan lichtjes het hoofd en sla bescheiden mijn ogen naar beneden –  zoals vrouwen doen als er tegen hen gepraat of naar hen verwezen wordt.
Je voelt hoe het hele gezelschap op dezelfde golflengte zit, tot een diehard de betovering verbreekt door te zeggen dat het toch wel tijd wordt dat ik een échte moslima wordt.  Zodat ik kan trouwen.
Dus toch!

Tja, ik vind wel een goeie, harmonieuze oplossing voor die ambulance hoor! 🙂

De ambulance doet nu al stof opwaaien!

Nog voor de ambulance in ijltempo luid loeiend over de onverharde wegen van Central Gonja schuurt, heeft ze al behoorlijk wat stof doen opwaaien!
Jullie reacties op de vorige blogpost varieerden van verontwaardiging (“ècht?? Het moet aartsmoeilijk zijn om daar een oplossing voor te vinden”), over bezorgdheid (“Ben je daar wel veilig?”), tot een enkele slinkse opmerking (“Verdienen ze daar eigenlijk wel een ambulance?”).

Sta me toe op dat laatste eerst te reageren:  ik denk niet dat een samenleving een ambulance moet “verdienen”.  Er is de Universele verklaring van de Rechten van de mens –  tot nader order ons moreel, sociaal en ethisch kompas –  waarin staat dat iedereen recht heeft op basiswelzijn en gezondheid. Eén enkele ambulance voor een streek die qua oppervlakte bijna West-Vlaanderen bestrijkt, is nu ook niet echt overdreven!

Uiteraard begrijp ik dat de moslim/christen kwestie die ik uit de doeken deed, als absurd overkomt. En het ook is. En van De universele rechten van de mens gesproken:  het gebeurt wel vaker dat religies er niet compatibel mee zijn…
Tot voor kort zou ik dit verschijnsel toegeschreven hebben aan de kansarmoede in de streek en het schrijnend gebrek aan degelijk onderwijs, die maken dat mensen gemakkelijk buigen voor en meelopen met wie meer en beter belooft.
Maar ook in het welvarende, zogenaamd ontwikkelde België, kunnen slogans en holle woorden, indien op de juiste manier en in de gepaste context geroepen, hun vernietigende werk doen en brandhout maken van begrippen als solidariteit en mededogen.  Denk bijvoorbeeld aan hoe het migratiepact omgedoopt werd tot het “marrakechpact”  en zelfs onze regering kon doen vallen!  Onze mensen kunnen wèl lezen en schrijven, we hebben wèl voorzieningen, sociale zekerheid, pensioen en kindergeld en noem maar op.  Maar men wou en zou het migratiepact begrijpen op de manier waarop machtshongerige leiders het ons uitlegden, terwijl de echte tekst voor iedereen toegankelijk was in alle talen, in lang en in breed, in uitvoerige en gesimplificeerde versie!

Dus vraag ik me af:  is dit dan misschien wat men noemt ‘the sign of the times‘?  Iets als de tijdsgeest?  Zit er iets in het drinkwater, of hangt het in de lucht?  Zijn we wereldwijd onderhevig aan een bepaalde sterrenconstellatie die het domste en zelfzuchtigste in ons naar boven haalt?
Eén ding is zeker:  overal ontwikkelt het egoïsme zich op maat en volgens de context waarin we leven! Wij hoeven geen discriminerend religieus discussiepunt te maken van een ambulance, want voor ons is een ambulance de normaalste zaak van de wereld en voor iedereen beschikbaar.  Maar als xenofobe en opportunistische leiders ons oproepen om tègen “vreemden”, tègen “migranten”, tègen “Walen”, tègen “profiteurs”, tégen “moslims”, … te stemmen, dan knikken we gedwee en vormen vlotjes een meerderheid die, met of zonder religieus bewustzijn, gehinderd door hart noch geweten, discrimineert en uitsluit.

Weet je wat?  Ik vrees dat ik genoeg gezegd heb voor vandaag.
Volgende keer tracht ik het over jullie bovengenoemde bezorgdheid en verontwaardiging te hebben.

Hartelijke groet,
Christine

 

Bij twijfel

Zou ik, zoals voorzien, in november naar Ghana gaan?
Of staan de resultaten van het werk dat ik doe niet in verhouding tot de ecologische schade die ik aanricht door erheen te vliegen?
Al zo’n kleine 30 jaar compenseer ik heel bewust mijn voetafdruk, maar nu een aanzienlijk deel van de planeet ofwel in brand ofwel onder water staat, vraag ik me serieus af of ik daar iets verloren heb.
Mijn vrienden, mijn familie missen is alvast één ding!
Maar ik moet ook hoognodig de lopende activiteiten opvolgen, zoals de workshops rond preventie tienerzwangerschap.  In de scholen stijgen de tienerzwangerschappen opnieuw, nu enkele opgeleide en betrokken leerkrachten overgeplaatst zijn naar andere oorden.  Overplaatsing is heel gebruikelijk in Ghana, niet enkel voor leerkrachten, maar voor alle ambtenaren. Dit om corruptie te vermijden! 🙂
Zopas heb ik 1700 euro inschrijvingsgeld opgestuurd voor 4 startende unief studenten plus Joe voor zijn 2de jaar medical officer.  Samen met Fuzzy moeten we asap de families van de 4 studenten opnieuw bezoeken om hen te motiveren in het onderhoud van hun gesponsorde student te voorzien.  Als de ouders, ooms en tantes, de student niet met regelmaat eten, drinken, onderdak en transportgeld verschaffen, moet hij/zij de straat op om te ‘hustlen’ (meest beoefende beroep in Ghana) en kan hij/zij niet studeren, het waardevolle studiegeld ten spijt!

Maar er is ook grondige en geduldige voorbereiding nodig voor de ambulance.  Jan Dewilde, recyclagekunstenaar, werkt zich uit de naad voor een ambulance voor de streek.  ‘Cijfermatig’ schat ik dat hij ze volgend jaar zal kunnen kopen.  We kunnen echter niet zomaar een ambulance opsturen. Naast het organiseren van eigendomsrecht, verantwoordelijkheid, chauffeur(s), verplegers/verpleegsters, financiële regeling rond onderhoud en brandstof, enz., is er nog een ernstige culturele kloof te dichten.
In de doodarme dorpen groeit en bloeit al enkele jaren een groep fundamentalistische moslims.  Via een moskee gesponsord vanuit Saudi-Arabië, interpreteren ze de Koran naar de letter.  Om een voorbeeld te geven:  heel jonge meisjes (kinderen eigenlijk) worden uitgehuwelijkt aan mannen die qua leeftijd hun vader of grootvader zou kunnen zijn. Ze mogen niet naar school, want alles wat ze moeten weten staat in dat ene boek, dat ze uiteraard niet kunnen lezen, maar leren reciteren.
Dit soort moslims zal niet toestaan dat de ambulance door christenen wordt gebruikt. Het is nl. zo dat een moslim niet in een lijkwagen mag vervoerd worden waar een christen in gelegen heeft.
Als ik dit statement koppel aan de vanzelfsprekendheid dat er in een ambulance ook wel eens mensen sterven…
M.a.w. we gaan moeten vermijden dat er een strijd losbarst rond de ambulance en daarvoor gaan we héél inventief en overtuigend en geduldig moeten zijn.  Bij moslims à la Fuzzy zou het kunnen volstaan dat de ambulance na een onfortuinlijk vervoer van een christen grondig gepoetst wordt – wat zelfs vereist zou moeten zijn ivm hygiëne,  ongeacht of het een moslim of een christen betreft, ongeacht of hij/zij dood is of het heeft overleefd…
De soennapeople echter, zijn zo zwaar geïndoctrineerd dat ze ‘niet meedoen’ aan overleg met niet-moslims noch met ‘slechte’ moslims, laat staan met een vrouw.  Praten met hen voelt aan als op eieren lopen. Ieder woord dat uit mijn mond zal komen – hoe respectvol ook- zal door één of meerdere interpretators worden gewikt en gewogen, vertaald en in gepaste bewoordingen en toon omgezet.  De uitkomst zal – 100% zeker – positief en beloftevol zijn!  De beleefdheid vereist dit.  Bovendien heeft iedereen de ambulance hard nodig: maandelijks sterft er in de dorpjes een schandalig aantal vrouwen, kinderen en mannen bij gebrek aan vervoer naar een ziekenhuis.
Als we willen dat die ambulance ook ècht een positief en beloftevol verhaal wordt, zal er veel en uitgebreide voorbereiding aan te pas komen, met inbegrip van het permanent betrekken van de lokale chiefs en beleidsmakers.

Bij twijfel, moet ik gewoon een blogpost schrijven, ontdek ik nu!  Door een en ander aan jullie te vertellen, kom ik tot de conclusie dat ik redenen genoeg heb om binnenkort te vliegen.
Groeten, Christine

Ghana – België

Er zullen ongetwijfeld nog regelmatig aspecten van de Ghanees-Belgische uitwisseling ter sprake komen, maar gezien ik er doorgaans naar neig de minder evidente en/of de minder zichtbare realiteit te beschrijven, vrees ik dat er van mijn kant nooit een écht consistent reisverhaal rond de uitwisseling komt!
De leerlingen en leerkrachten hebben overigens hun eigen verhalen, hùn indrukken en perceptie van de reis, die ze ook via deze blog kunnen vertellen of op de fb pagina’s partnerschap athena campus pottelberg – shs buipe ghana  en Powered by Love Lifeschool)

Maar onlangs stelde ik me de vraag of dat wel gepast is om de toestanden achter de schermen van de uitwisseling te onthullen.
Zowel via mijn boek als in deze blog daag ik sinds jaar en dag de heersende beeldvorming over Afrika uit en tracht ik op een pragmatische manier te registreren  hoezeer Westers en Afrikaans denken van elkaar verschillen.  Dit in de ambitieuze hoop dat het zogenaamde ontwikkelingswerk en de internationale hulp efficiënter zouden kunnen worden aangepakt en dat afgematte clichés, verholen en/of onbewust racisme en op cultuur gestoelde misvattingen op een ongedwongen manier aan de oppervlakte zouden komen drijven.
Verraad ik, als ik die achterliggende realiteit wil illustreren, hiermee ten dele mijn mensen, die àlles, maar dan ook werkelijk àlles uit de kast hebben gehaald voor hun bezoekers?
Het hele bezoek, op liever de hele ontvangst, was geschraagd door do’s and don’ts,  onwrikbaar protocol, beloftes, culturele voorschriften, verborgen agenda’s en – laat ons zeggen – backstage afspraken.  Voortdurend was ik in de weer met interpreteren naar beide groepen toe, situaties beoordelen en aanpassen, afremmen, aanvuren, verifiëren, excuseren, schipperen… met onvermijdelijk soms wat gemanoeuvreer en praatjes tot gevolg!  Uiteraard met Fuzzy als mijn fulltime brother in arms!

Fuzzy belde me vorige week, zijn gemoed overvol.  Dr. Cora had hem zo goed als gedwongen om naar zijn ziekenhuis te gaan om te zien hoe onhoudbaar de situatie geworden was.  Met een krop in zijn keel vertelde hij hoe mensen er geheel hulpeloos lagen te sterven en hoe hij moest uitkijken waar hij zijn voeten zette, want tot in de kleinste hoeken lag de grond bezaaid met patiënten. Malariaseizoen!

De Kortrijkse leerlingen zijn op bezoek geweest in de beide ziekenhuizen van Buipe.
Eerst bezochten ze het Governmental Hospital, gerund door Dr. Nizar.
De week voordien had de dokter op het punt gestaan om er de brui aan te geven.  Als enige dokter voor een nimmer aflatende stroom patiënten, een gebrek aan basisinstrumenten om zijn werk te doen, een sociale zekerheid die faalt en een overheid die zelfs het weinige personeel niet betaalt, was hij al veel langer doodmoe.  De spreekwoordelijke druppel was toen er die middag een door de overheid gestuurde volgeladen truck met  blocks (grote bouwstenen) aankwam om eindelijk de wachtzaal te bouwen waar hij al zo lang naar vroeg en ze -godbetert- beroep deden op de enkele verplegers/verpleegsters die hij had om de blocks uit de truck te laden!
Diezelfde avond werd ik erbij gehaald om de dokter nog maar eens te motiveren om door te gaan. Ik praatte en pleitte en de dokter monterde op. Om hem helemaal over de streep te trekken zei ik: “En volgende week komen de Belgische studenten en ze hebben een voorraad medisch materiaal mee.  Ik kom zeker met hen het hospitaal bezoeken, wie weet welke steun er nog komt, eens ze gezien hebben hoe ongelooflijk zwaar het is voor jou om te werken in deze mensonterende situatie.”

De week erna gaf de dokter de rondleiding in het ziekenhuis, maar om de operatiekamer te tonen werd de hele groep verzocht zich in een steriel schort, dito mondmasker en schoenbescherming hullen: het wegwerpmateriaal dat we als vulling tussen de ziekenhuisbedden meegestuurd hadden in de container.  De leerlingen vonden dit terecht een verspilling, de Ghanese dokter vond dit een teken van erkentelijkheid.
De Belgen wilden de rondleiding staken.
De ontgoocheling op het gezicht van de dokter maakte duidelijk dat ik er beter alles aan deed om de groep alsnog naar het operatiekwartier te leiden.
“Aub, trek die spullen aan en neem een kijkje, ’t is du jamais vu,” smeekte ik de begeleidende leerkracht.
“We hebben wel duizend dozen van dit soort steriel wegwerpmateriaal gestuurd, het komt er echt niet op aan… “.  De leerkracht zwichtte gelukkig en de leerlingen volgden.

Niettegenstaande de operatietafel nog steeds op enkele cementen blocks stond om een werkbare hoogte te hebben en het weinige beschikbare materiaal her en der verspreid over de kamer lag, met een bloedveeg hier en een ik-durf-er-niet-aan-denken-welke-veeg daar, was ik erg verrast om zowel een spiksplinternieuwe beademingsmachine als een professionele steriliseermachine te zien staan.
Ik hield dit voor mezelf, maar hoe kwam het dat ik dat niet wist? Werd ik misschien enkel op de hoogte gehouden van alles wat er niet was, alles wat er nodig was, en nooit van de hulp die wèl gekomen was.
Later hoorde ik dat de DCE (District Commander Executive) dit materiaal aangekocht had.  Nadat wij zoveel inspanning hadden gedaan om het ziekenhuis van bedden te voorzien, zou het voor hem een oneer geweest zijn, zei hij, als hij niet ook een (gemeenschaps)duit in het zakje deed om op zijn minst het operatiekwartier te upgraden. Of hoe de schenking van de ziekenhuisbedden onverwacht een veel groter impact had gekregen!

Na het bezoek aan het ziekenhuis van Dr. Nizar, waren de leerlingen groggy:  ze hadden meer dan genoeg gezien voor vandaag!
Maar ook Fuzzy had beloofd aan Dr. Cora dat ze ‘zijn’ ziekenhuis zouden bezoeken. Dus moest ik de groep overhalen om toch nog het Private Hospital van Dr. Cora te bezoeken: “Laat ons ook nog het andere, betere ziekenhuis bezoeken,” smeekte ik bijna alweer, “echt waar, het ergste hebben jullie gehad,” zei ik naar eer en geweten.
Maar Dr. Cora’s ziekenhuis dat sinds jaar en dag veruit het best geëquipeerde van de twee was, bleek totaal afgegleden:  het haalde amper het niveau van een barak, met overal waar plaats was, bedden en matten en overal zieke mensen op elkaar gepakt.
De leerlingen konden amper hun tranen en emoties bedwingen.
Ik was erin geslaagd om aan de beloftes te voldoen die zowel Fuzzy als ik aan de dokters gedaan hadden door beide bezoeken wat te ‘forceren’, maar ik bloedde toen ik zag hoezeer deze jonge leerlingen van slag waren.

Maar om terug te komen op vorige week toen Fuzzy belde ivm het hospitaal van Dr. Cora waar het wezen mens ondertussen bijna van zijn menselijkheid ontdaan lijkt te zijn.
Bleek dat Fuzzy de boodschapper was voor Dr. Cora om te vragen of ik een container bedden kon sturen. Cora kon ze betalen, zei hij.
“Als Dr. Cora ze kan betalen, kan hij er dan geen kopen die reeds geïmporteerd zijn?” vroeg ik, want een container ziekenhuisbedden vinden en verschepen is verre van evident.
“Die zijn hier bijna niet te krijgen en ze zijn heel duur.” antwoordde Fuzzy terecht.
“Kan Dr. Cora ze dan niet in China bestellen?”
“Bedden van de Chinezen? Die gaan te kort zijn voor de Ghanezen.”
En zo is er, zelfs als de ellende van onze medemensen ons hart aanvreet, toch nog altijd plaats voor een grapje.  Naast de vriendschap zijn het de soms grapjes die ons op de been houden.

 

Ghanees-Belgische uitwisselingsreis (2)

Aan Veerle, de leerkracht die o.a. de communicatie naar de leerlingen en de ouders toe verzorgde, liet ik weten dat het plan veranderd was en bad dat ze niet zou vragen waarom.  Wat als ze met zijn allen dat vreselijke ongeval zouden googlen…

Maar ‘het plan veranderen’ werd een zenuw- en energieslopende farce zoals ze ze – mijns inziens- alleen in Ghana kunnen fabriceren!
In februari had ik met de directeur van Ghana’s nationale busmaatschappij STC afgesproken dat ik op 23 maart de busreis Accra-Buipe cash zou betalen, want zo wou hij het.  De 23ste was de man daar niet, de 24ste ook niet. Begrijpelijk, het waren een zaterdag en een zondag.
Ik kon niet langer in Accra blijven, want maandag is marktdag in Buipe en we zouden met Mariam en de kookploeg de voedselvoorraad kopen voor het verblijf van de groep (ca. 60 pers.).  Die ene wekelijkse marktdag is nl. de enige gelegenheid waar je provisie kan inkopen.
Het veranderde plan met de bus zou ik wel telefonisch regelen vanuit Buipe en de betaling via overschrijving.  Dacht ik.
Toen ik op maandag eindelijk de STC directeur aan de lijn kreeg, kwam ik te weten dat er helemaal geen bus voorzien was voor ons, omdat hij de 23ste het geld niet ontvangen had zoals afgesproken. Het argument dat de man niet op zijn kantoor was mocht niet helpen.
Fuzzy ingeschakeld – Fuzzy kan nl. praten en blìjven praten tot men hem uitgeput zijn zin geeft om ervan af te zijn.  Het mocht niet baten, er was geen bus voor ons!

Zal ik alle absurditeiten en hemeltergende uitdagingen van die week voorafgaand aan de komst van wat de Ghanezen steevast ‘your people‘ noemden, beschrijven? Ik ga dat niet doen, want ik vrees dat jullie gaan denken dat ik ze verzin!

Op zaterdag zouden ze landen en op donderdagochtend hadden we nog steeds geen bus en ook nog geen hotel, want ‘het veranderde plan’ betekende ook:  het hotel in Kumasi annuleren en geschikte overnachting vinden in Accra.
Fuzzy en ik besloten ons op te splitsen.
Hij zou nog in Buipe blijven, want de voorbereiding bleek nog niet rond – niets kon werkelijk goed en af genoeg zijn voor ‘your people‘.  Zo zouden ze o.a. nog bij Chief Jinapor pleiten dat hij via de radio zou omroepen, dat iedere inwoner van de stad zijn/haar huis moest opruimen en poetsen!
De spanning rees nog meer:  toen ik al vertrekkensklaar stond, vonden Fuzzy en Jamal het ineens te gevaarlijk dat ik met zoveel cash zou reizen!
“Duh Fuzzy”, zei ik “die cash is hier toch ook niet vanzelf geraakt!”
“Inderdaad, maar als jij onderweg overvallen en beroofd  wordt, hoe moet het dan met your people?”
Neem het niet persoonlijk, zei ik tegen mezelf,  ze zien je graag, het is de Afrikaanse manier van stressen.  Ze waren zo nerveus en zo gretig om een bovenmaatse goede indruk te maken op your people, dat ze plots minder aan Allah leken over te laten.

Rond 10u30 ’s avonds kwam ik aan in het broeiend hete kloppende hart van de hoofdstad.  Van de bus stapte ik meteen in een taxi met eerst 1 dan 2 dan 3 en dan 4 mij totaal onbekende mannen die me van luxe-resort naar sterrenhotel brachten op zoek naar een overnachtingsplaats voor de groep die overmorgen zou arriveren. Een ‘neat and affordable’ hotel had ik gezegd en de beste manier om dat te weten, was uitproberen.  Bij ieder luxehotel waar ik op den duur niet meer binnenging  en herhaalde dat het voor een groep studenten was en aldus betaalbaar moest zijn, probeerden ze me ervan te overtuigen dat deze hotels voor blanken zeer betaalbaar waren!

Om 3u30 in de morgen gaf ik het op en nam ik een kamer, noodgedwongen met een aantal sterren, niet nadat ik de urenlange taxirit vereffend had, die duidelijk ook aangepast was aan het betaalbaar vermogen van de blanken.
Zo’n degelijke kamer met lakens en airco deed wel deugd, maar ik kon er maar een paar uur van genieten want om 6u. belde Fuzzy mij al op.  Ik moest asap naar het VIP station gaan om de bus te regelen, en Worwor, een ver familielid van Chief Jinapor zou daar op me wachten.
Met Worwor, wat slang betekent in Twi, klikte het meteen.
Eerst hielp hij me met de onderhandelingen voor een bus die ‘your people‘ moest ophalen aan Kotoka Airport en naar ‘een hotel’ brengen (want we hadden er nog geen), om de groep de dag erna naar Buipe te brengen.
De rest van de dag  zochten we net buiten het centrum van Accra naar dat ‘ neat and affordable’ hotel met voldoende kamers.  Helaas had Worwor de moeilijkheidsgraad nog wat opgedreven:  het hotel moest over een private parking beschikken voor de bus! “Niet dat dat nodig is, maar we willen dat your people zich veilig voelt.”

Toen John Jinapor, de zoon van Jinapor II (Chief van Buipe) en former minister of Energy had vernomen dat de leerlingen die avond toch in Accra zouden overnachten, werd er prompt diner voor hen geregeld in zijn huis.  Zeer goed nieuws:  homecooking bij John, veilig en iets waar ik zelf niet meer voor moest zorgen.
De volgende dag, de dag van hun aankomst dus, bleek hij naar een begrafenis ‘te moeten’ in Volta Region!  Maar hij zou zijn belofte nakomen en een maaltijd betalen in een ‘affordable‘ restaurant naar keuze.
De laatste uren mocht ik in die helse drukte dus nog op zoek gaan naar een restaurant waarvan ik dacht en hoopte dat het eten er veilig was. Als blanke durfde ik nergens vragen of ik de keuken eens mocht zien:  er is, vooral in de hoofdstad, nogal wat frustratie aanwezig rond het vroegere kolonialisme.  Ik maakte overal een praatje en trachtte ondertussen ongemerkt indrukken te registreren van properheid en verantwoordelijkheid.  Als de dood was ik dat your people  hun eerste nacht al op het toilet zouden doorbrengen.  Uiteraard in de eerste plaats voor het ongemak en de pijn, maar enigszins ook voor de blamage.  Die zou ongetwijfeld meer van mijn Ghanese medewerkers gekomen zijn, dan van ‘your people’.  De keuze viel – o ironie – op een Chinees restaurant!

Fuzzy was ondertussen aangekomen vanuit Buipe, de bus stond klaar, David en mijn andere helpers stonden klaar en alles was perfect en daar kwamen ze één na één door migration (die ‘voorbereid’ was) gesijpeld:  ‘Your people’!
Ik kneep eens in mijn wang: dit waren ze écht!

 

 

Ghanees-Belgische uitwisselingsreis (1)

De reis is wonderwel verlopen!
Zowel voor de Belgen als de Ghanezen was het een once-in-a-lifetime-experience!
Voor de Belgen moet het ongeveer gevoeld hebben alsof ze een vlucht gemaakt hadden met een teletijdmachine en ineens als groep in het hete middelpunt kwamen te staan van een eeuwenoude traditie, in stand gehouden middels dansen, muziek, kledij, starre maatschappelijke denkbeelden en armoede.
Voor de Ghanezen, betekende het contact met de Belgen weinig minder dan een bezoek van aliens:  die huid, dat haar, die taal, die houding, die gebaren…

Ik moet het mijn Ghanese medewerkers en vrienden nageven:  de gebeden waren enorm goed voorzien en georganiseerd!  Fuzzy had er naar eigen zeggen gedurende het hele bezoek van ons Belgische gezelschap – hun heen- en terugvlucht inbegrepen-  zowel een mallam als een traditional priest permanent “op gezet”.  “Op 2 paarden wedden” zouden wij hier zeggen. Het was hun taak om 24/7 te bidden en rituelen uit te voeren opdat alles goed zou verlopen, dat niemand ziek zou worden, dat er geen ongelukken en conflicten zouden zijn… , kortom dat het de reis van hun leven zou worden.
Daarnaast, bezwoer hij mij,  zouden zowel hijzelf, als de 2 deelnemende moslim leerkrachten en de 2 deelnemende christelijke leerkrachten, zich ongemerkt ook voortdurend in contact stellen met de Allerhoogste om bescherming en veiligheid af te smeken.

De gebeden waren geen overbodige luxe geweest…

Op een bepaald moment was het nog maar een week vooraleer de leerlingen met hun leerkrachten en verpleegster zouden aankomen in Ghana.  Het hele programma voor hun verblijf had ik ter plekke al een goeie maand voordien georganiseerd:  logies, transport en eten, alles in functie van comfort en veiligheid; bezoeken en culturele uitwisselingsprogramma’s in het kader van hun eigen schoolprogramma en het Lifeschoolprogramma rond klimaatverandering en migratie.
Een maand op voorhand een programma in mekaar boksen in dat deel van de wereld waar zelfs morgen nog onbestemde toekomst is, want volledig in handen van de Allmighty?
Toch was die voorbereiding nodig geweest om de school, de leerkrachten en de directie een houvast te geven en vooral om de ouders gerust te stellen.
We hadden nu nog een week de tijd om een groep van bijna 60 personen (Ghanezen + Belgen)  naadloos in het uitwisselingsprogramma met alles erop en eraan te laten passen.

David, één van mijn begeleiders in Accra, toonde me op zijn smartphone foto’s van 2 bussen die de vorige nacht op mekaar waren ingereden net buiten Kintampo.  Het dodental liep al tegenaan de 70.
Ik draai prompt mijn hoofd weg als ondraaglijke beelden zich aan mijn netvlies dreigen op te dringen, maar ik was te laat.  De close-up- beelden van de verkoolde lijken en vooral van de onthoofde man, haalden me die nacht uit mijn slaap.  Eén van de 2 bussen was een VVIP bus geweest vanuit Tamale, het soort waarmee wij op het einde van de reis allen samen naar Cape Coast zouden rijden. En de plaats van de ramp lag op de Kintampo-Techiman road waar ook wij voorbij zouden komen!
Ook het jaar voordien was er op dezelfde weg in Kintampo een gelijkaardig ongeval met bussen geweest ter hoogte van de Waterfalls, met eveneens een gigantisch hoog dodental.
Bovendien had ik lang genoeg langs deze onverlichte Tamale-Techimanweg in Kintampo gewoond, om de bussen dag en nacht als letterlijk moordende machines voorbij te zien razen. Zo’n bus stopt zelfs niet als hij tijdens zijn helse vaart een voetganger of een fietser neerhaalt, want door de snelheid hoort de chauffeur vaak niet meer dan een doffe klop, en dat kan van alles zijn!  Zowel in de volksmond als officieel worden de verbindingswegen tussen steden ‘highway‘ genoemd.  De enige gelijkenis die deze highways hebben met onze Europese snelwegen, is dat er godbetert tollboots staan, die dan nog bemand zijn ook!  En och… ik zou nog vergeten dat deze wegen net als onze snelwegen ook voet- noch fietspaden hebben.  Ik probeer om niet cynisch te zijn.

Om 5 uur in de ochtend belde ik naar Fuzzy om voor te stellen het plan te veranderen!
Was het oké voor hem om de Belgische groep na hun landing in Accra te laten overnachten en niet, zoals voorzien, door te reizen naar Kumasi?
Fuzzy ratelde een hele rij woorden in het Arabisch: het kwam erop neer hoezeer Allah geprezen was om zijn gebeden te verhoren.  Hij had, zei hij, na het bericht van het vreselijke ongeval, de halve nacht gebeden opdat Allah mij op het gedacht zou brengen om na hun landing niet door te reizen naar Kumasi.
Van meet af aan hadden Fuzzy, de DCE en zelfs de Ghanese ambassadeur in Brussel gesuggereerd om de groep in Accra te laten overnachten na de landing.
Eén van de argumenten die ik had opgeworpen om meteen door te reizen tot in Kumasi, (250km) waar we zeker nog vòòr middernacht zouden aankomen, was om de last van de reis op te splitsen.  De leerlingen zouden anders de volgende dag die lange vermoeiende reis van zuid naar noord in één keer moeten maken.  Nog een overnachting inschakelen was ook geen optie want de hele reis was al zo kort – slechts 10 dagen in totaal-  in verhouding tot de afstand en het cultuurverschil.  Waarom tijd verliezen in het relatief westerse Accra?

Maar dat grote verkeersongeval illustreerde nog maar eens hoe gevaarlijk de wegen zijn.  En in het donker zie je minder dan overdag en bovendien zijn vele chauffeurs op dat late uur al niet meer fris, om het er niet over te hebben dat velen stijf staan van de amfetamines.
Ik hoop maar dat er geen 70 mensen moesten sterven om mij van gedacht te doen veranderen, schoot het onwillekeurig door mijn hoofd en ik voelde me misselijk worden.  Of je het wil of niet, na meer dan 20 jaar, gaat de Afrikaanse manier van denken een eigen circuit vormen in je brein.
Gelukkig riep Fuzzy me tot de orde met zijn uitleg over de perfectie van Allah en de onvolkomenheden van de mensheid.

Jan Dewilde en IOA in de broeltorens tijdens het Sinksenweekend!

Beste lezers,

Gedurende het hele Sinksenweekend kun je de recyclagekunst van Jan Dewilde bewonderen in de Broeltorens!

Zoals je weet spaart Jan Dewilde middels de verkoop van zijn expressieve beelden voor een ambulance voor de afgelegen dorpen rond Buipe (Mpaha, Kirbuipe..).
Er is al 4640 euro bijeengespaard, of hoe de spreekwoordelijke vele kleintjes een groot kunnen maken!
Een aantal leerlingen van Athena Pottelberg die deelgenomen heeft aan de inleefreis naar Buipe, en de verpleegster die mee was, helpen de  permanentie verzorgen op de verschillende verdiepingen van deze unieke locatie.
Zeer welkom!
Er is tegelijk de tentoonstelling van Nikola ‘IOA’ Hendrickx… maar die zal ik zelf moeten ontdekken.
Een heerlijk Sinksenweekend!
Groeten,

Christine

Potjebuur op 5 juni 2019

Beste lezer,

Ik weet het… mijn Ghanaverhalen laten ferm op zich wachten!
De reden is dat ik al wekenlang hoofd en handen vol heb met de Potjebuurcampagne.
Enigszins jammer dat ik nog de tijd niet vond om te berichten rond die wonderlijke uitwisseling die we gehad hebben met SHS Buipe en Athena Pottelberg.

Voor de editie 2019 werd Potjebuur nl. geselecteerd voor het subsidieprogramma van Frame, Voice, Report dat, samen met partners uit 7 Europese landen, Wilde Ganzen en het 4de pijlersteunpunt, als doel heeft mensen te betrekken bij de SDG’s (Sustainable Development Goals of duurzame ontwikkelingsdoelen) van de Verenigde Naties.
Het concept van Potjebuur lanceren en geïnstalleerd krijgen, beantwoordt nl. aan niet minder dan 8 van de 17 hoofddoelen!

Hieronder kan je de filmpjes bekijken die we konden maken.
En je ziet ook dat we niet stil gezeten hebben:  in deze turbulente tijden is sterk engagement in vrede, liefde en samenhorigheid helaas geen optie maar trieste noodzaak.
Hoe dan ook, de Ghanaverhalen ontvang je binnenkort weer en om het ondertussen helemaal goed te maken nodig ik je uit voor een hapje in prachtige kloostertuin van de zusters Ongeschoeide Karmelietessen in Kortrijk.

Want de slotzusters – de topactrices uit de filmpjes-  treden voor Potjebuur nog eens uit hun isolement, overtreden hun stilteregels en openen de poort van hun unieke kloostertuin voor de buurtbewoners en voor jou!
Maria uit het filmpje – de buur dus-  zorgt voor een hartige hap.
Naqash – de baard met man in de filmpjes–  zal er ook zijn met een exotisch dessertje.

Kortom dit wordt een moment van weerzien en uitwisseling in een kader van unieke, rustige schoonheid.
Hopelijk tot 5 juni… en wie weet lukt het je ook om met iets lekkers naar je buur te stappen?  Eten delen, je buren leren kennen… door Potjebuur te vieren dragen we bij tot een vredevolle, plezante en veilige wereld waarin het “lekker” leven is!

Met smakelijke groeten,
Christine

Welkom op 5 juni van 16u tot 19u in de kloostertuin Lange-Brugstraat 4 8500 Kortrijk
Voor meer Potjebuur- initiatieven op 5 juni: check Potjebuur op Facebook.

De Potjebuurfilmpjes
Muziekvideo met Eric Baranyanka en gezelschap en Jarno
Naqash in de exotische winkel
De slotkloosterzuster potjebuurt met Naqash bij Maria
Naqash in Chinees restaurant
Korte docu hoe en waarom Potjebuur

Vliegende klimaatjongeren

Met de uitwisseling tussen SHS Buipe en Athena Pottelberg in zicht, zat ik samen met Fuzzy en de betrokken leerkrachten in het kantoortje van de directrice van SHS Buipe.
Naar Ghanese traditie antwoordde ik op haar welkomstvraag: “What’s your mission?”
Ze kent mijn missie, maar zoals van mij wordt verwacht, deed ik omslachtig de reden van mijn bezoek uit de doeken, waarna ze me al even traditiegetrouw nogmaals de hand schudde, welkom heette en me water aanbood.
Toen ze opnieuw ging zitten, leek ze wat gekrompen.
Met een klein stemmetje vroeg ze:  “Zijn ze daar?”
“Wie?” vroeg ik.
“Onze partners?”
“Nee… zoals gezegd, ik ben hier om hun komst te plannen.”
“Ja, dat weet ik, maar ZIJN ze daar?”
“Nee, ze komen pas later…”
“Oefff… . Pas volgende week!”
“Nee, niet volgende week, op 1 april komen ze hier op school aan”
Prompt haalde de directrice haar vingers boven en begon van haar pink af te tellen:
“Do you mean February… March… April…?”
“Yes!”
“And you have come to plan NOW??”
Ze schoot in zo’n daverende lach dat we meteen met zijn allen meelachten.
“Jij weet toch heel goed dat wij niet kunnen plannen?”
“April!!!” zei ze nog eens en het lachsalvo hernam zich.
Ik zeg:  “We gaan toch één en ander moeten voorbereiden, want we willen aan die uitzonderlijke ontmoeting de nodige diepgang en duurzaamheid geven. Bovendien moeten zowel de Ghanese als de Belgische leerlingen invulling geven aan het officiële leerplan. Neem daarbij nog de praktische kant van een groep van 60 mensen van 2 verschillende culturen die een week samen scholen, eten, leven, slapen, reizen..  Mijn mensen ginder, jouw collega directeur, de leerkrachten en de ouders willen gerust gesteld worden dat alles goed voorbereid is.
“Ja, ik weet het, natuurlijk”, zei ze “maar wij, Ghanaians, en plànnen!!!” en weer proestte ze het uit en haar lerarenkorps zorgde voor versterking.
Ik bevond me precies in een soort Ghanese Monty Python-sketch!
Merkte ze enige ontreddering in mijn blik? In alle geval, ze trok haar strak aansluitende  lokal dress effen en rechtte weer waardig haar rug:
“Ik schrok even, omdat ik begrepen had dat ze al aangekomen waren.
Maar we zijn wel degelijk voorbereid Madam Christine.  Is het niet?” en ze richtte zich tot de leraren en Fuzzy.  Deze knikten gedwee.
“We hebben gebeden voorzien ongeveer één week voor dat ze aankomen.   Stròng prayers, Madam”  zei ze met half dichtgeknepen ogen terwijl ze een yes-vuist maakte.
“We will join our forces!  Samen met een moslim malam, een christen pastor en een traditional (animist) gaan we allemaal samen bidden voor een goede en veilige reis en – even belangrijk – voor een goede en veilige thuiskomst!  Wij Ghanezen hebben nooit leren plannen, zoals jullie dat kunnen. ’t Is toch the Allmighty die alles in handen heeft.  Zeg tegen mijn collega directeur, de leerkrachten, de ouders van de leerlingen en my dear sister Veerle dat ze zich in niets zorgen hoeven te maken. Wij hebben hier onze eigen manier van de zaken voorbereiden, of noem het “plannen op zijn Ghanees'”, je zal zien hoe alles perfect zal verlopen.”
“Insh Allahu Madam“, zei ik.

Vanuit een jarenlange virtuele partnerschap tussen beide scholen is het ogenblik aangebroken voor een fysieke ontmoeting.
Er komt heel wat bij kijken: naast de voorzieningen in veilig transport, degelijke accommodatie en safe eten, werken we ook aan een inhoudelijk sterk programma dat relevant is voor beide groepen – zeg maar culturen.
Het onderwerp laat zich raden: wat doen 24 al dan niet spijbelende klimaatjongeren in een vliegtuig naar Afrika voor welgeteld 10 dagen?  De vluchtelingenstroom in de hand werken door nog meer klimaatverstorende uitstoot te produceren waarvan het Zuiden bovendien het grootste slachtoffer is?
Wie de blog al langer volgt, weet dat we oorspronkelijke van plan waren om de uitwisseling in Kortrijk te laten plaatsvinden.  Helaas bleek het onmogelijk om voor de Ghanese jongeren een visum te krijgen. Waarna we de rollen hebben omgedraaid.
De inhoudelijke rode draad gedurende die gezamenlijke schoolweek zal dan ook ‘environmental matters’ en ‘global warming’ zijn, onderwerpen die ook daar sterk leven.
De Belgische jongeren kunnen nadenken over hoe ze de ecologische footprint van hun reis kunnen compenseren:  hun praktische sensibiliserende inbreng telt ook al.
Voor de Ghanese jongeren zal het draaien rond het verminderen van hun ongeziene afvalberg plastiek zakjes. Beide groepen zullen bovendien immense cultuurverschillen ervaren, evenals een enorm groot verschil in levensstandaard. Wat is er meer nodig voor  een full package socio-eco-culturele upgrade voor elk van hen?
En dit is zo belangrijk, want hoe dan ook geven zowel de Ghanese als de Belgische jongeren mee vorm aan de maatschappij van morgen.
Elk in hun eigen samenleving worden zij op een ongedwongen, natuurlijke manier ambassadeurs van interculturaliteit en gastvrijheid, gezanten van het respectvol omgaan met de mindset van anderen.
Is het niet net dàt wat we nodig hebben?

Groeten,
Christine